Bảo hiểm xã hội đối với sinh viên thực tập tại doanh nghiệp

Thực tập tại doanh nghiệp là một trong nhiều giai đoạn của chương trình đào tạo đại học học để sinh viên có cơ hội tiếp cận với thực tế ngành đào tạo. Đây là cơ hội rất tốt cho sinh viên hiểu rõ hơn ngành học của mình, áp dụng những kiến thức đã học trên giảng đường vào giải quyết các công việc cụ thể.

Khi thực tập tại doanh nghiệp, thường thì sinh viên chỉ quan tâm đến các nội dung như: Thực tập ở đâu, đến đó sẽ học được gì, có được doanh nghiệp hỗ trợ gì không,…mà không hề quan tâm xem doanh nghiệp nhận mình đến thực tập phải có trách nhiệm và nghĩa vụ gì đối với mình.

Theo chương trình đào tạo và tiến độ đào tạo, thời gian sinh viên thực tập tại doanh nghiệp mỗi đợt thường từ 2 đến 4 tháng. Tùy từng doanh nghiệp tiếp nhận sinh viên thực tập mà giữa doanh nghiệp với sinh viên có thể có thêm hợp đồng lao động.

Căn cứ quy định của Bộ luật Lao động năm 2012 thì hiện nay người sử dụng lao động và người lao động có thể ký kết các loại hợp đồng sau: Hợp đồng thử việc, hợp đồng đào tạo nghề và hợp đồng lao động. Các loại hợp đồng lao động bao gồm: hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng

lao động theo mùa vụ hoặc một công việc nhất định có thời hạn dưới 12 tháng. Theo đó, ngoài hợp đồng thử việc, hợp đồng đào tạo nghề, hợp đồng lao động thì luật lao động không quy định hợp đồng thực tập.

Theo quy định tại khoản 1, Điều 2; Khoản 3, Điều 85; Khoản 1, Điều 124 Luật BHXH năm 2014 quy định người lao động là công dân Việt Nam thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc bao gồm: Người lao động làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn, hợp đồng lao động theo mùa vụ hoặc theo một công việc nhất định có thời hạn từ đủ 3 tháng đến dưới 12 tháng (từ ngày 1/1/2018 bao gồm người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 1 tháng đến dưới 3 tháng).

Theo quy định trên, nếu sinh viên thực tập thời gian 03 tháng làm việc theo hợp đồng lao động thời vụ có thời hạn từ đủ 1 tháng trở lên thì thuộc đối tượng đóng BHXH bắt buộc. Mức lương đóng BHXH không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng.

Thực tế cho thấy, khi sinh viên khi thực tập tại doanh nghiệp ngoài quyết định của nhà trường và giấy tiếp nhận của doanh nghiệp thì hầu hết không có hợp đồng lao động ràng buộc gì, do đó cũng không có căn cứ để đóng bảo hiểm xã hội. Như vậy sinh viên sẽ thiệt thòi trong thời gian thực tập tại doanh nghiệp.

Nhiều doanh nghiệp hiện nay có quan điểm: Thực tập là làm việc thực tế, làm việc như một nhân viên thực sự của công ty. Do đó, một số công ty hiện nay khi tiếp nhận sinh viên thực tập đã hỗ trợ sinh viên đóng bảo hiểm xã hội theo quy định.

Trong học kỳ 3 năm học 2021 - 2022 vừa qua, một số sinh viên khóa 43 ngành Ô tô trường Đại học Công nghiệp Việt - Hung thực tập các học phần Cơ sở ngành tại Công ty cổ phần liên doanh Việt Nhật (Licogi 18, Minh Quang, Mê Linh, Hà Nội) từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2022 đã được công ty nhận xét tốt và hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội trong 3 tháng thực tập. Theo đó, sinh viên sẽ có căn cứ để được hưởng các chế độ như: Bảo hiểm xã hội; Bảo hiểm thất nghiệp, Bảo hiểm y tế…theo quy định.

    Sinh viên K43 khoa Ô tô trường Đại học Công nghiệp Việt - Hung được doanh nghiệp đóng bảo hiểm xã hội

    Sinh viên Ô tô trường Đại học Công nghiệp Việt – Hung thực tập tại Mazda Ninh Bình

Hợp đồng học việc, hợp đồng thực tập không phải là hợp đồng lao động thuộc điều chỉnh của Bộ luật lao động, do đó, trong nội dung hợp đồng học việc, hợp đồng thực tập không cần quy định điều khoản về bảo hiểm xã hội nên doanh nghiệp cũng không có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội cho sinh viên thực tập. Vì vậy, khi thực tập tại doanh nghiệp với thời gian đủ, tùy từng trường hợp cụ thể, sinh viên có thể đề nghị công ty hỗ trợ đóng bảo hiểm xã hội, như vậy sinh viên sẽ tích lũy được quỹ thời gian đóng bảo hiểm xã hội ngay khi còn đang học trong trường đại học.

Tác giả: Lương Đức Nghĩa

Khoa Ô tô